مشاوره حقوقی

ارث فرزند زیر 18 سال چگونه تقسیم می‌شود؟ تقسیم مال متوفی قوانین مخصوص به خود را دارد. گاهی ممکن است در میان ورثه یک وارث زیر سن قانونی یعنی 18 سال وجود داشته باشد. از آنجایی که رسیدگی به مسائل مالی افراد زیر 18 سال باید توسط ولی یا قیم وی انجام گیرد. در این صورت تکلیف ارث وی چیست؟ در ادامه این مطلب قصد داریم به مسئله ارث فرزندان صغیر یا زیر 18 سال متوفی بپردازیم.

ارث فرزند زیر 18 سال

هنگامی که کسی فوت می‌کند اموال و ماترک وی بر اساس قانون مدنی ایران میان ورثه تقسیم می‌شود. اما زمانی که در میان ورثه متوفی صغیر یا فرزند زیر 18 سال وجود داشته باشد. در این صورت پرسش‌هایی به وجود می‌آید. مثلاً اینکه آیا تقسیم ارث با وجود فرزند زیر 18 سال انجام می‌گیرد یا اجازه تقسیم ارث تا 18 سالگی وارث وجود ندارد؟ از آنجا که افراد زیر 18 سال از نظر قانونی اجازه مدیریت مستقل اموال خود را ندارد. بنابراین اگر تقسیم ارث پیش از 18 سالگی وارث صغیر انجام شود تکلیف مدیریت اموال وی چیست؟

در پاسخ به این پرسش‌ها باید گفت هنگامی که متوفی فرزندان زیر 18 سال داشته باشد. نیازی نیست تا زمان تولد 18 سالگی وراث برای تقسیم ارث صبر کنید. بلکه امکان تقسیم ارث پیش از 18 سالگی فرزند متوفی نیز وجود دارد. اما به دلیل اینکه بر اساس قانون افراد زیر 18 سال اجازه مدیریت مستقل اموال خود را ندارند. سهم‌الارث فرزند یا وارث زیر 18 سال متوفی به قیم وی به صورت امانت سپرده می‌شود.

قیم تنها می‌تواند در جهت منافع و مصلحت فرزند زیر 18 سال در اموال و سهم‌الارث وی دخالت نماید. البته باید این نکته را توجه داشت که دخالت قیم در اموال و سهم‌الارث صغیر تحت نظارت اداره سرپرستی انجام می‌شود. صغیر یا وارث زیر 18 سال نیز پس از آنکه به سن 18 سالگی رسید اجازه دخل و تصرف در اموال و سهم‌الارث خود را دارد. و قیم باید اموال امانتی را در اختیار وی قرار دهد.

برای آشنایی با طبقات ارث کلیک کنید.

ارث صغیر یا فرزند زیر 18 سال در قانون

در مطلب بالا اشاره کردیم که تقسیم ارث متوفی در ایران بر اساس قانون مدنی انجام می‌گیرد. حال اگر در میان ورثه متوفی فرزند صغیر و زیر 18 سال وجود داشته باشد. قانون مدنی تقسیم و مدیرت ارث صغیر را چگونه تشریح می‌نماید؟

قانون مدنی در مواد 1207 تا 1256 خود به معرفی افرادی که اجازه قانونی برای دخل و تصرف در اموال خود را ندارند می‌پردازد. یکی از این افراد صغیر یا همان افراد زیر 18 سال هستند. بر اساس این بخش از قانون مدنی جهت اداره امور مالی و اموال صغیر باید قیم تعیین شود. اموال صغیر تا زمان 18 سالگی وی، نزد قیم امانت است. و قیم نیز موظف است تنها در جهت مصلحت صغیر در اموال وی دخل و تصرف نماید. در غیر این صورت ضامن خواهد بود. و فرزند زیر 18 سال پس از اتمام 18 سالگی یعنی زمانی که دیگر صغیر محسوب نمی‌شود. می‌تواند در اموال خود دخل و تصرف نماید و دیگر نیاز به نصب قیم نیست.

آیا تصرف در ارث فرزند زیر 18 بدون رضایت وی امکان‌پذیر است ؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم رسیدگی به اموال و سهم‌الارث فرزندان زیر 18 سال متوفی بر عهده قیم او می‌باشد. در صورتی که متوفی و ولی فرزند زیر 18 سال، شخصی را به عنوان قیم معرفی نکرده باشد. قیم توسط حاکم شرع تعیین می‌شود. حال این قیم تعیین‌شده می‌تواند به صورت قانونی در اموال و سهم‌الارث فرزندان زیر 18 سال متوفی دخل و تصرف نماید. و تصرفات قیم کاملاً قانونی و شرعی است.

اما این تصرفات تحت نظر اداره سرپرستی است. و باید برای مصلحت و نفع صغیر انجام گیرد. به عبارتی اموال صغیر باید برای او خرج شود. تصرف در اموال صغیر به نفع خود صغیر نه باید اسراف گونه باشد و نه باید با خساست انجام گیرد. بلکه باید تعادل و مصلحت صغیر در نظر گرفته شود. در غیر این صورت از آنجایی که اموال و سهم‌الارث صغیر نزد قیم امانت هستند. پس تصرف در اموال صغیر توسط قیم به نفع خود قیم یا اسراف اموال صغیر موجب می‌شود که قیم ضامن باشد. و موظف به جبران مال ازدست‌رفته شود.

به‌جز قیم قانونی فرزند زیر 18 سال یا همان صغیر، هیچ فرد دیگری اجازه دخل و تصرف در اموال و سهم‌الارث صغیر را ندارد. و تصرف سایر افراد غیر از قیم، غیرقانونی و غیرشرعی است.امکان پیگیری قانونی این عمل غیرقانونی وجود دارد. اما اگر دخل و تصرف در اموال صغیر توسط قیم و در جهت مصلحت صغیر انجام شود. فرد نمی‌تواند بعد از سن 18 سالگی از قیم خود به علت تصرف در اموال وی شکایت کند.

سؤالات متداول